Automated Market Maker (AMM) là gì? Những điều cần biết về AMM

Tính thanh khoản là một yếu tố quan trọng được nhà đầu tư và doanh nghiệp đặc biệt chú ý, không chỉ trong thị trường tài chính mà còn ở các ngành hàng khác. Gần đây, trên thị trường tiền mã hóa, sự xuất hiện của các nền tảng tự tạo lập thị trường, còn gọi là AMM, đã trở thành điểm nóng. Vậy, AMM là gì? Hãy cùng Aliniex khám phá chi tiết về AMM và tầm quan trọng của nó trong thế giới tiền điện tử.

AMM là gì?

AMM, viết tắt của "Automated Market Maker" hay công cụ tạo lập thị trường tự động, là một giao thức trao đổi phi tập trung (DEX) hoạt động dựa trên các công thức toán học nhằm xác định giá trị của tài sản. Cơ chế của AMM cho phép việc giao dịch các tài sản kỹ thuật số một cách linh hoạt thông qua hệ thống bể thanh khoản. Trong hệ thống này, người bán có thể đặt tài sản của mình vào bể và người mua sẽ thực hiện giao dịch thông qua Smart Contract để hoán đổi tài sản của họ.

Trong lĩnh vực DeFi, Automated Market Maker đóng vai trò vô cùng quan trọng. Qua AMM, người dùng có thể nắm bắt được bản chất của Blockchain, Ethereum và tiền mã hóa, đó là sự tự do và không bị ràng buộc bởi hệ thống kiểm soát trung ương nào.

Điểm đặc biệt của các sàn giao dịch phi tập trung dựa trên AMM chính là việc sử dụng các công thức toán học để xác định giá trị của mỗi Token, giúp tạo ra một môi trường giao dịch minh bạch và công bằng.

Cách AMM hoạt động?

Các Automated Market Maker (AMM) hoạt động dựa trên giao thức áp dụng các công thức toán học để xác định giá của tài sản, thay vì dựa vào lệnh giao dịch như trên sàn giao dịch tập trung. Điểm khác biệt chính là trong sàn giao dịch tập trung, giá cả có thể bị ảnh hưởng bởi các chủ thể kiểm soát, trong khi AMM loại bỏ yếu tố này.

Trong mô hình sàn giao dịch tập trung, các lệnh giao dịch không được thiết lập sẵn và chỉ được thực hiện khi có người mua và người bán đồng ý với một mức giá cụ thể. Ngược lại, tại sàn AMM, lệnh giao dịch được thực hiện gần như tức thì nhờ vào thuật toán đặc biệt, có khả năng tính toán mức giá cơ sở và điều chỉnh nó theo tình hình thực tế của thị trường.

Một ví dụ cụ thể về việc ứng dụng công thức toán học trong AMM là UniSwap, sử dụng công thức X * Y = k. Trong công thức này, X và Y đại diện cho lượng thanh khoản của hai tài sản khác nhau trong cùng một cặp giao dịch, và k là hằng số thanh khoản tổng cộng, giữ nguyên không thay đổi. Điều này giúp việc giao dịch trở nên minh bạch và hiệu quả hơn.

Đơn giản hơn là cơ chế hoạt động của Automated Market Maker (AMM) không dựa trên các lệnh mua hoặc bán truyền thống. Thay vào đó, nó dựa vào việc người dùng gửi một loại tiền mã hóa vào một "pool" chứa hai loại tiền mã hóa, và rút ra một loại tiền khác. Quá trình này làm thay đổi tỷ lệ giữa hai loại tiền trong pool, từ đó ảnh hưởng đến giá của chúng.

Ưu nhược điểm của AMM

Ưu điểm của AMM:

• Tính bảo mật cao: Trên AMM, bạn không cần cung cấp thông tin cá nhân để sử dụng dịch vụ. Điều này giúp tránh được rủi ro liên quan đến việc rò rỉ thông tin cá nhân.

• Tự động giao dịch: Giá cả được xác định bởi thuật toán và giao dịch tự động qua hợp đồng thông minh, giúp giảm thiểu rủi ro trong việc đặt lệnh sai hoặc chờ đợi lệnh được khớp.

• Trượt giá thấp: Trong hầu hết các trường hợp, giá giao dịch ít biến động giữa thời điểm đặt lệnh và thời điểm lệnh được khớp, trừ khi giao dịch với các token có thanh khoản thấp.

• Độ minh bạch cao: Quá trình giao dịch được ghi lại trên blockchain, cho phép truy xuất dễ dàng thông tin về các giao dịch.

Nhược điểm của AMM:

• Nguy cơ giả mạo token: Việc tạo pool thanh khoản trên AMM rất dễ dàng, dẫn đến nguy cơ xuất hiện các cặp token giả mạo. Phân biệt chúng chỉ có thể dựa vào địa chỉ Smart contract.

• Phí giao dịch cao: Sàn giao dịch phổ biến như Uniswap, xây dựng trên Blockchain của Ethereum, thường gặp vấn đề về phí gas giao dịch cao và tình trạng tắc nghẽn.

• Impermanent loss: Tổn thất này xảy ra khi giá trị của token trong pool khác với giá trị ngoài thị trường, dẫn đến thiệt hại cho những người đóng góp vào pool.

• Trượt giá: Do đặc thù hoạt động của AMM, việc thiếu thanh khoản đã được giảm nhẹ nhưng vẫn gặp vấn đề về trượt giá, đặc biệt khi một lượng lớn token được rút ra từ pool.

Tổng kết 

Automated Market Makers (AMM) đóng vai trò quan trọng trong thế giới tiền mã hóa và DeFi, mang đến một phương thức giao dịch tiên tiến và tự động. AMM cung cấp tính bảo mật cao và không yêu cầu thông tin cá nhân, đồng thời tự động hóa quá trình giao dịch thông qua hợp đồng thông minh. Điều này giúp giảm thiểu rủi ro khi giao dịch và tăng cường độ minh bạch nhờ quá trình ghi lại mọi giao dịch trên blockchain. Tuy nhiên, AMM không phải không có nhược điểm: nguy cơ giả mạo token, phí giao dịch cao trên một số nền tảng, rủi ro về impermanent loss, và vấn đề trượt giá. Mặc dù vậy, sự đổi mới mà AMM mang lại là bước tiến lớn, đóng góp vào sự phát triển không ngừng của thị trường tiền điện tử và mở ra cơ hội mới cho các nhà đầu tư và người sử dụng.