DeFi 2.0 là gì? Những điều cần biết về xu hướng Defi 2.0

Tài chính phi tập trung, hay DeFi, đã trở thành một phần không thể thiếu trong ngành công nghiệp crypto, tạo nên một sự bùng nổ mạnh mẽ. Bắt đầu xuất hiện chỉ cách đây hai năm, vào đầu năm 2019, tổng giá trị bị khóa (TVL) trong thị trường DeFi chỉ là khoảng 270 triệu USD. Đến năm 2020, sự ra mắt token quản trị COMP của Compound đã gây ra một làn sóng mới trong việc khai thác thanh khoản, đánh dấu bước ngoặt lớn cho thị trường. Kết quả là, vào tháng 11 năm 2021, TVL của DeFi đã tăng vọt lên 269 tỷ USD, tăng 990 lần. Trong giai đoạn này, những dự án như Curve, Aave và Compound nổi lên như những điểm sáng.

Gần đây, thuật ngữ DeFi 2.0 ngày càng trở nên phổ biến trong giới đầu tư, đánh dấu sự phát triển của nhiều dự án mới. DeFi 2.0 không chỉ tiếp tục các tính năng quen thuộc của DeFi 1.0 như khai thác thanh khoản, token sàn giao dịch, cho vay và AMM, mà còn hứa hẹn mang đến những trải nghiệm tài chính mới mẻ và cải thiện hiệu quả sử dụng vốn.

Vậy DeFi 2.0 sẽ giải quyết những vấn đề gì? Các dự án thành công từ giai đoạn DeFi 1.0 có tiếp tục phát triển mạnh mẽ trong giai đoạn mới này không? Hãy theo dõi bài viết sau đây từ Aliniex để hiểu rõ hơn về DeFi 2.0.

DeFi 2.0 là gì?

Decentralized Finance (DeFi), hay còn gọi là tài chính phi tập trung hoặc tài chính mở, đại diện cho một bước tiến vượt bậc trong lĩnh vực tài chính nhờ sử dụng công nghệ blockchain. DeFi cho phép người dùng trên toàn cầu truy cập và tận dụng các ứng dụng tài chính một cách dễ dàng và tự do, không phụ thuộc vào các tổ chức hay cá nhân nắm quyền kiểm soát tập trung.

Mặc dù DeFi mang lại nhiều lợi ích, hệ thống này vẫn còn đối mặt với một số hạn chế. Đây chính là lý do tại sao DeFi 2.0 được phát triển như một phiên bản cải tiến, nhằm giải quyết các điểm yếu và cùng lúc tối ưu hóa những lợi thế sẵn có của DeFi. Sự nâng cấp này mở ra những cơ hội và tiềm năng mới cho tất cả các bên tham gia thị trường. DeFi 2.0 hứa hẹn sẽ đem lại một không gian tài chính mở rộng lớn hơn, linh hoạt hơn và bảo mật hơn, điều này không chỉ tốt cho người dùng mà còn cho toàn bộ hệ thống tài chính phi tập trung.

Những hạn chế của DeFi hiện tại

Để hiểu rõ hơn về những cải tiến mà DeFi 2.0 mang lại, ta cần xem xét các vấn đề chính mà DeFi hiện tại đang đối mặt:

• Khả năng mở rộng (Scalability): DeFi hiện nay gặp phải vấn đề với phí gas cao và thời gian chờ lâu, làm ảnh hưởng đến trải nghiệm của người dùng.

• Thanh khoản (Liquidity): Thanh khoản là yếu tố quan trọng của mọi thị trường giao dịch, và trong DeFi, mức độ thanh khoản vẫn còn khá hạn chế.

• Sự tập trung (Centralization): Mặc dù mục tiêu của DeFi là tạo ra sự phi tập trung, nhưng nhiều dự án hiện nay vẫn có xu hướng tập trung quyền lực vào một số ít người hoặc tổ chức.

• Tính bảo mật (Security): DeFi là một thị trường tiềm ẩn nhiều rủi ro, nhưng vấn đề bảo mật vẫn chưa được chú trọng đúng mức so với tầm quan trọng của nó.

• Oracle Attack: DeFi phụ thuộc nhiều vào Oracle, nhưng nhiều dự án vẫn chưa nhận thức đầy đủ và xem nhẹ vấn đề lựa chọn Oracle phù hợp. Điều này dẫn đến những rủi ro từ các cuộc tấn công liên quan đến Oracle.

• Hiệu quả sử dụng vốn (Capital Efficiency): Mặc dù DeFi đã giúp người dùng sử dụng vốn một cách hiệu quả hơn nhờ các đột phá công nghệ, nhưng vẫn còn một lượng lớn tài sản chưa được khai thác, mở ra tiềm năng cho sự phát triển mới của DeFi.

DeFi 2.0 hứa hẹn sẽ giải quyết những hạn chế này, thông qua việc cải thiện khả năng mở rộng, tăng cường thanh khoản, giảm bớt sự tập trung, nâng cao tính bảo mật, chú trọng hơn vào việc lựa chọn và tích hợp Oracle một cách an toàn, và tối ưu hóa việc sử dụng vốn. Những cải tiến này không chỉ giúp DeFi trở nên mạnh mẽ hơn mà còn mở ra nhiều cơ hội và tiềm năng phát triển cho các bên tham gia.

DeFi 2.0 - Giải pháp cho hạn chế của DeFi 

Sự phát triển của DeFi 2.0 đánh dấu một giai đoạn mới, nơi mà các giải pháp sáng tạo được đưa ra để giải quyết những hạn chế của DeFi. Dưới đây là một số giải pháp chính đã và đang góp phần thúc đẩy sự phát triển của DeFi 2.0:

Tính thanh khoản - Yield Farming

• Giải pháp: Để tăng cường thanh khoản, DeFi 2.0 đã chú trọng vào việc thu hút người dùng và dòng tiền mới thông qua việc tạo ra lợi nhuận (yield). Các phương pháp như farming với tỷ suất lợi nhuận hàng năm (APY) cao, các chương trình airdrop giá trị cao, hay các dự án có tiềm năng tăng trưởng mạnh mẽ đã thu hút đáng kể sự chú ý của người dùng và đầu tư, từ đó gia tăng nguồn thanh khoản cho thị trường.
• Tác động: Đây là một trong những cách hiệu quả để onboard người dùng mới và tạo dựng nguồn thanh khoản mạnh mẽ cho thị trường.

Khả năng mở rộng - Scaling Solutions

• Vấn đề: Với những người mới tiếp cận với DeFi, đặc biệt là trên mạng lưới Ethereum, họ thường gặp khó khăn với phí giao dịch cao và thời gian xử lý giao dịch lâu.
• Giải pháp: Phát triển các giải pháp mở rộng quy mô như Layer 2 solutions (các giải pháp tầng 2) hoặc các blockchain mới với khả năng xử lý giao dịch nhanh chóng và chi phí thấp hơn. Những sáng kiến này giúp giảm bớt gánh nặng trên mạng lưới chính và cung cấp một trải nghiệm người dùng mượt mà hơn.

Cả hai giải pháp này đều đóng vai trò quan trọng trong việc giải quyết các hạn chế cố hữu của DeFi và tạo điều kiện cho sự phát triển mạnh mẽ của DeFi 2.0. Mục tiêu cuối cùng là mang đến một hệ thống tài chính phi tập trung mà mọi người có thể dễ dàng truy cập và sử dụng, với sự an toàn, hiệu quả và linh hoạt cao hơn.

Mặc dù DeFi mang đến nhiều cơ hội hấp dẫn, nhưng người dùng thường gặp phải những hạn chế do vấn đề mở rộng của Ethereum. Vậy làm sao để tận hưởng trọn vẹn DeFi mà không bị ảnh hưởng bởi những rào cản này?

→ Đây chính là thời điểm các blockchain Layer 1 khác thể hiện sức mạnh của mình.

Sự dịch chuyển dòng tiền sang Binance Smart Chain (BSC), Polygon, và Solana không phải là ngẫu nhiên. Các blockchain này đáp ứng đúng những nhu cầu cấp thiết của người dùng. Họ cung cấp giải pháp cho vấn đề về khả năng mở rộng, đóng vai trò quan trọng trong làn sóng tăng trưởng mới của DeFi. Bằng cách giảm chi phí và tăng tốc độ giao dịch, các blockchain này đã mở ra một kênh mới cho người dùng để khám phá và tận dụng tối đa tiềm năng của DeFi mà không còn bị hạn chế bởi những vấn đề kỹ thuật của Ethereum.

Tính tập trung - DAO

Vụ việc với Uniswap, khi dự án đề xuất bán một lượng lớn token UNI trị giá 20 triệu đô để tạo quỹ "DeFi Education Fund" nhằm lobby các nhà làm luật, đã làm dấy lên một số vấn đề nghiêm trọng về quản trị trong cộng đồng DeFi. Điều đáng chú ý là thông tin về đề xuất này không được rộng rãi đến cộng đồng Uniswap cho đến gần ngày bỏ phiếu, và mặc dù đã có phản ứng từ cộng đồng, số phiếu "Yes" vẫn rất cao, làm lộ rõ vấn đề về tính tập trung quyền lực trong quản trị của Uniswap.

DeFi không chỉ hấp dẫn người dùng bởi tiềm năng lợi nhuận, mà còn bởi sự tự do và độc lập khỏi các bên trung gian. Tuy nhiên, thực tế cho thấy nhiều dự án DeFi vẫn bị kiểm soát bởi một nhóm nhỏ, điều này dần làm giảm lòng tin của người dùng đối với hệ thống DeFi.

Để giải quyết vấn đề này, các dự án DeFi đang ngày càng hướng tới việc tăng cường tính phi tập trung. Một trong những giải pháp tiêu biểu là sự phát triển của các Tổ chức Tự trị Phi tập trung (DAOs). DAOs là nơi mọi người đều có quyền biểu quyết và tham gia vào quá trình quyết định, từ đó đảm bảo tính minh bạch và dân chủ trong quản trị. Sự tăng trưởng mạnh mẽ của DAOs gần đây là một dấu hiệu tích cực, cho thấy cộng đồng DeFi đang nỗ lực hướng tới một hệ thống thực sự phi tập trung, đáp ứng tốt hơn mong đợi và nguyện vọng của người dùng.

Hiệu quả sử dụng vốn - Hạn chế tiếp theo được quan tâm

DeFi, với tốc độ phát triển chóng mặt, đã đạt tổng giá trị tài sản khóa (TVL) lên hơn 205 tỷ đô. Tuy nhiên, một vấn đề lớn hiện nay là phần lớn tài sản này chưa được sử dụng hiệu quả. Một số điểm cần chú ý bao gồm:

• AMM (Automated Market Makers): Dù AMM là trụ cột chính trong việc cung cấp thanh khoản cho DeFi và thu hút nhiều TVL, nhưng hầu hết tài sản trong AMM không được sử dụng một cách hiệu quả. Điều này xuất phát từ cơ cấu thiết kế của AMM, khiến cho thanh khoản không được tập trung hóa.

• Lending (Cho vay): Tỷ lệ tối ưu hóa tài sản cho vay (utilization ratio) thấp, nghĩa là lượng người cho vay thường xuyên vượt trội so với người vay.

• Aggregators: Khi người dùng gửi tài sản vào các Aggregators và nhận lại Agtoken, thì những token này thường không thể được sử dụng cho mục đích khác.

• Các Yếu Tố Khác: Bao gồm mô hình farming hiện tại và việc tài sản không được đưa vào các pool tối ưu, cũng góp phần làm giảm hiệu quả sử dụng vốn.

Nhận thấy những hạn chế này, các dự án DeFi đã bắt đầu phát triển các sản phẩm mới nhằm tối ưu hóa việc sử dụng vốn. Đã có những cái tên đầu tiên gặt hái thành công trong lĩnh vực này như Olympus DAO (OHM) và Abracadabra (SPELL), đánh dấu bước khởi đầu cho làn sóng mới trong DeFi - làn sóng tập trung vào hiệu quả sử dụng vốn (Capital Efficiency). Đây là bước tiến quan trọng, giúp tối ưu hóa giá trị tài sản trong DeFi, mở ra hướng đi mới cho ngành công nghiệp này.

Tương lai nào cho DeFi 2.0?

Dù DeFi đã phát triển mạnh mẽ trong vòng những năm qua, đối với những người sử dụng nền tảng và các sàn giao dịch phi tập trung (DEX), vẫn còn nhiều khía cạnh cần được cải thiện. Điều này phần lớn do bản thân thị trường Crypto vẫn đang ở giai đoạn phát triển sơ khai, và do đó, tồn tại không ít thiếu sót. Việc cải thiện hiệu quả hoạt động của quỹ và giảm bớt áp lực bán ra từ các nhà cung cấp thanh khoản sẽ là những yếu tố chính giúp thị trường phát triển mạnh mẽ hơn nữa trong tương lai.

Hy vọng rằng qua bài viết này, Aliniex đã cung cấp thêm thông tin hữu ích và giúp quý độc giả hiểu rõ hơn về DeFi 2.0 cùng với tiềm năng phát triển của nó. Để tiếp tục cập nhật các bài viết, thông tin mới nhất từ chúng tôi, mời quý độc giả tham gia nhóm Telegram của Aliniex để không bỏ lỡ những thông tin quan trọng.