Lý thuyết Dow là gì? Nguyên lý & Ứng dụng của lý thuyết Dow

Khi tham gia vào thị trường tài chính, bạn có thể đã nghe đến lý thuyết Dow. Đây là một nền tảng cơ bản của phân tích kỹ thuật, vì vậy việc hiểu rõ nguyên lý của lý thuyết Dow là vô cùng quan trọng. Trong bài viết này, Aliniex sẽ giúp bạn hiểu rõ lý thuyết Dow là gì và 6 nguyên lý cơ bản của nó. Hãy cùng theo dõi để tìm hiểu chi tiết!

Lý thuyết Dow là gì?

Lý thuyết Dow là một bộ sưu tập gồm 6 nguyên tắc được sử dụng để xác định xu hướng và biến động của thị trường. Đây được coi là một tiền đề và nền tảng phát triển cho nhiều chỉ số quan trọng trong phân tích kỹ thuật, bao gồm chỉ số MACD, RSI, đường trendline và sóng Elliott. Lý thuyết Dow giúp nhà đầu tư hiểu rõ hơn về sự tương tác giữa giá cả và khối lượng giao dịch, đồng thời giúp phân tích và dự đoán xu hướng thị trường một cách chi tiết và cụ thể.

Lý thuyết Dow được xây dựng dựa trên nguyên tắc: Thị trường chứng khoán là thước đo nền kinh tế của một quốc gia.

Lịch sử hình thành lý thuyết Dow

Lý thuyết Dow là một công trình của Charles H. Dow, người đã khởi nguồn và biên soạn nó. Ban đầu, lý thuyết này được công bố dưới dạng các bài viết trên tờ Wall Street Journal. Trong những bài viết này, Dow cung cấp các bằng chứng cụ thể về sự biến động trên thị trường chứng khoán. Đây cũng là quan điểm của Dow về cách thị trường phản ứng và hoạt động. Lý thuyết Dow đã đóng góp quan trọng trong việc xây dựng nền tảng cho phân tích kỹ thuật và hiểu biết về cách thị trường tài chính hoạt động.

Charles H. Dow đã dựa vào hai chỉ số cơ bản là chỉ số công nghiệp Dow Jones và chỉ số đường sắt Dow Jones để phân tích và xây dựng lý thuyết Dow.

Tuy nhiên, do ông đột ngột qua đời vào năm 1902, nên những tài liệu nghiên cứu của ông vẫn còn dang dở. Để không lãng phí công sức của Charles H. Dow, William P. Hamilton, đồng nghiệp của ông, đã tiếp tục phát triển và hoàn thiện lý thuyết Dow, đưa nó trở thành hệ thống phân tích kỹ thuật như ngày nay.

6 nguyên lý của lý thuyết Dow

Lý thuyết Dow được xây dựng dựa trên 6 nguyên lý cơ bản: thị trường phản ánh tất cả, ba xu thế của thị trường, xu hướng chính gồm 3 giai đoạn, các xu hướng được xác định bởi khối lượng giao dịch, chỉ số bình quân phải xác định lẫn nhau, xu hướng được duy trì cho đến khi có dấu hiệu đảo chiều xuất hiện. Chi tiết về các nguyên lý này như sau: 

Nguyên lý 1: Thị trường phản ánh tất cả

Nguyên lý này cho rằng thông tin về thị trường từ quá khứ đến hiện tại được phản ánh qua giá cổ phiếu và các chỉ số liên quan. Điều này bao gồm các yếu tố kinh tế như lạm phát, lãi suất, GDP, cũng như tâm lý và cảm xúc của nhà đầu tư. Tuy nhiên, trong lý thuyết Dow, các yếu tố bất ngờ như động đất, sóng thần, hoặc các vấn đề về khủng bố không được coi là phần của phân tích kỹ thuật và không được xem xét trong quá trình đánh giá xu hướng thị trường.

Nguyên lý 2: Ba xu thế của thị trường

Theo lý thuyết Dow thị trường luôn có 3 xu thế chính là: xu thế chính (xu thế cấp 1), xu thế phụ (xu thế cấp 2) và xu thế nhỏ (xu thế cấp 3). Mỗi xu thế sẽ có những đặc điểm riêng cụ thể như sau:

• Xu thế chính (xu thế cấp 1): Đây là xu thế được nhà đầu tư quan tâm nhất. Xu thế này có thời gian dài nhất, từ 1 cho đến 3 năm và được chia thành 2 nhóm là xu thế tăng và xu thế giảm. Xu thế chính rất khó dự đoán và không chịu sự thao túng của bất kỳ cơ quan, tổ chức hay cá nhân nào.
• Xu thế phụ (xu thế cấp 2): Thời gian từ 1 cho đến 3 tháng. Xu thế phụ luôn có xu hướng đi ngược lại so với xu thế chính. 
• Xu thế nhỏ (xu thế cấp 3): Thời gian không quá 3 tuần và có xu hướng đi ngược lại so với xu thế phụ.

Xu thế phụ và xu thế nhỏ thường biểu hiện không quá rõ ràng, dễ bị nhiễu. Trong trường hợp nhà đầu tư quan tâm quá nhiều đến xu thế phụ và xu thế nhỏ mà ít để ý đến xu thế chính có thể bỏ lỡ các cơ hội đầu tư lớn trong dài hạn. 

Nguyên lý 3: Xu hướng chính gồm 3 giai đoạn

Xu hướng chính của thị trường được phát triển qua 3 giai đoạn. Xu hướng tăng sẽ được hình thành bởi giai đoạn tích luỹ, bùng nổ, quá độ. Còn đối với xu hướng giảm được hình thành bởi giai đoạn phân phối, tuyệt vọng và sụp đổ.

Xu hướng chính của thị trường được phát triển qua 3 giai đoạn. Xu hướng tăng sẽ được hình thành bởi giai đoạn tích luỹ, bùng nổ, quá độ. Còn đối với xu hướng giảm được hình thành bởi giai đoạn phân phối, tuyệt vọng và sụp đổ.

Đối với xu hướng tăng

• Giai đoạn 1 (Giai đoạn tích luỹ): Trong giai đoạn này, thị trường biến động rất chậm, gần như không có sự thay đổi. Giai đoạn tích luỹ này thường nằm ở cuối xu thế giảm, giá tài sản ở thời điểm này tương đối thấp. Giai đoạn này khó nhận biết, nên nhà đầu tư khó lòng nhận ra xu thế giảm đã thực sự kết thúc hay chưa.
• Giai đoạn 2 (Giai đoạn bùng nổ): Thị trường biến động mạnh, giá cổ phiếu bắt đầu tăng mạnh, các nhà đầu tư tiến hành mua vào và chờ thời cơ bùng nổ. 
• Giai đoạn 3 (Giai đoạn quá độ): Lúc này, thị trường đã đạt được mức tăng cao nhất và bắt đầu yếu dần. Trong giai đoạn này, một số nhà đầu tư có nhu cầu bán dần số cổ phiếu mà mình đang nắm giữ, thị trường bắt đầu xu hướng giảm.

Nguyên lý 4: Các xu hướng xác định bởi khối lượng giao dịch

Theo lý thuyết Dow, có mối quan hệ tương đồng giữa khối lượng giao dịch và xu hướng thị trường. Nhà đầu tư thường sử dụng khối lượng giao dịch để đánh giá sức mạnh của xu hướng. Nếu giá cổ phiếu tăng, thì khối lượng giao dịch cũng thường tăng, và ngược lại.

Tuy nhiên, cũng có những trường hợp khi giá thị trường tăng mà khối lượng giao dịch giảm, hoặc giá giảm nhưng khối lượng giao dịch tăng. Điều này thể hiện sự yếu kém của xu hướng hiện tại, và có thể dự báo một đảo chiều trong thời gian tới.

Nguyên lý 5: Chỉ số bình quân phải xác định lẫn nhau

Theo lý thuyết Dow, để xác định một đảo chiều trong thị trường từ xu hướng tăng sang xu hướng giảm (hoặc ngược lại), cần phải quan sát sự tương quan giữa hai chỉ số chính là chỉ số công nghiệp và đường sắt. Các tín hiệu và mô hình hình thành trên biểu đồ của hai chỉ số này cần được đồng nhất và phải tương quan với các tín hiệu và mô hình hình thành trên biểu đồ của các chỉ số khác. Điều này giúp nhà đầu tư xác định được sự thay đổi trong xu hướng chung của thị trường và đưa ra quyết định đúng đắn trong giao dịch.

Nguyên lý 6:  Xu hướng được duy trì cho đến khi có dấu hiệu đảo chiều

Xu hướng của thị trường sẽ được duy trì cho đến khi có những dấu hiệu đảo chiều xuất hiện. Do vậy, nhà đầu tư cần kiên nhẫn, quan sát để nhận biết các dấu hiệu đảo chiều và đưa ra chiến lược giao dịch hiệu quả nhất.

Các mặt hạn chế của lý thuyết Dow

Bất kỳ lý thuyết nào cũng tồn tại những hạn chế nhất định, lý thuyết Dow cũng không phải trường hợp ngoại lệ. Khi nắm được những hạn chế của lý thuyết Dow, nhà đầu tư có thể linh động hơn trong những giao dịch của mình. Sau đây là một số mặt hạn chế của lý thuyết Dow:

• Lý thuyết Dow không phải lúc nào cũng đúng: Lý thuyết Dow có thể đúng hoặc sai phụ thuộc vào tình hình thực tế của thị trường. Không phải lúc nào vận dụng lý thuyết Dow cũng chính xác và đánh bại được thị trường. Điều này cũng được tác giả của lý thuyết thừa nhận.
• Lý thuyết Dow có độ trễ: Trong khi thị trường luôn biến động không ngừng, có thể không đầy đủ cả 3 giai đoạn như lý thuyết Dow đề cập. Nếu chờ đợi giai đoạn phân phối sẽ làm mất đi cơ hội đầu tư ở phần đầu và phần cuối của xu hướng. 
• Lý thuyết Dow không áp dụng cho khung thời gian ngắn hạn: Bên cạnh đầu tư dài hạn thì nhiều trader cũng tận dụng các biến động trong ngắn và trung hạn để thu về lợi nhuận. Tuy nhiên, lý thuyết Dow lại không thể áp dụng trong trường hợp này. 
• Không có điểm vào lệnh rõ ràng: Tuy có thể chỉ ra được xu hướng của thị trường nhưng lý thuyết Dow lại không chỉ ra được điểm vào lệnh. Để vào lệnh trader cần kết hợp thêm các công cụ phân tích kỹ thuật khác.

Kết luận

Trên đây là những thông tin chi tiết về lý thuyết Dow mà chúng tôi muốn chia sẻ với bạn đọc. Lý thuyết Dow đã được áp dụng rộng rãi trong các thị trường tài chính như chứng khoán, forex và tiền điện tử. Nếu bạn quan tâm đến phân tích kỹ thuật và muốn sử dụng phương pháp này, hãy đảm bảo bạn hiểu rõ các nguyên tắc và nguyên lý mà chúng tôi đã giới thiệu ở trên. Nắm vững lý thuyết Dow có thể mang lại cho bạn những cơ hội đầu tư tuyệt vời. Hãy tìm hiểu kỹ và áp dụng một cách thông minh để đạt được thành công trong giao dịch của mình.