OP Stack là gì? Tổng quan các dự án trong hệ sinh thái Op Stack

OP Stack thực chất là một tình huống mà cộng đồng Ethereum và Optimism đã thông minh sắp đặt, trong đó tương lai của blockchain không chỉ xoay quanh việc sử dụng nhiều chuỗi hoặc một chuỗi duy nhất, mà thay vào đó là khái niệm của "superchain".

Khái niệm OP Stack?

OP Stack là một tập hợp mã nguồn được tổ chức theo cấu trúc module, mang trong mình khả năng mở rộng cao và chi phí thấp. Điều này vượt ra ngoài việc chỉ đơn thuần là một "rollup" hay một giải pháp optimistic. Thay vào đó, bộ giải pháp này mà Optimism chia sẻ sẽ hình thành nền tảng cho việc phát triển thành một hệ thống Blockchain Modular.

Một điểm đáng chú ý khác mà OP Stack hỗ trợ là khả năng tương tác nguyên tử giữa các chuỗi blockchain khác nhau. Điều này cho phép các chuỗi khác nhau dễ dàng tương thích với bộ công cụ, tạo điều kiện cho việc trao đổi dữ liệu giữa chúng và tạo khối mới qua các chuỗi một cách liên tục.

Cấu trúc của OP Stack

1. Data Availability Layer (Lớp khả dụng của dữ liệu): Đây là nơi lưu trữ dữ liệu đầu vào của OP Chain. Các chuỗi xây dựng bằng OP Stack được gọi là "OP Chain". Mỗi OP Chain có thể sử dụng một hoặc nhiều modules Data Availability để cung cấp dữ liệu. Điều này quan trọng vì việc trích xuất dữ liệu từ Data Availability Layer là bước cần thiết để đồng bộ hóa mạng lưới. Ethereum sẽ đóng vai trò như một Data Availability Layer cho OP Stack, và cũng có thể sử dụng lựa chọn khác như Celestia.

2. Sequencing Layer (Lớp Sequencing): Đây là nơi xử lý các giao dịch của người dùng trên OP Chain. Mô hình mặc định trong OP Stack là sử dụng một sequencer duy nhất từ đội ngũ dự án để xử lý việc sequencing. Tuy nhiên, trong tương lai, OP Stack sẽ triển khai nhiều sequencers thay vì chỉ một sequencer duy nhất như hiện tại. Các vấn đề liên quan đến quyền lực của sequencer luôn là chủ đề gây tranh cãi trong cộng đồng layer2.

3. Derivation Layer (Lớp Derivation): Lớp này xử lý dữ liệu thô từ Data Availability Layer để tạo ra dữ liệu hoàn chỉnh. Sau đó, dữ liệu sẽ được gửi đến lớp Execution thông qua các API của Ethereum Engine.

4. Execution Layer (Lớp Thực thi): Đây là nơi thay đổi trạng thái của hệ thống OP Stack thông qua việc thay đổi số dư và các quá trình chuyển tiếp trạng thái. Người dùng tương tác với lớp Execution thông qua giao diện người dùng (UI) để xác nhận giao dịch, ký giao dịch, triển khai hợp đồng thông minh và nhiều hoạt động khác. Lớp Thực thi dựa trên môi trường thực thi EVM, nhưng có thể thay đổi sang môi trường khác nếu cần.

5. Settlement Layer (Lớp Thanh toán): Lớp này kiểm tra lại giao dịch Rollups và giải quyết tranh chấp nếu có. Có thể có nhiều cơ chế settlement khác nhau trong OP Stack để đảm bảo tính chính xác và minh bạch trong quá trình này.

6. Governance Layer (Lớp Quản trị): Lớp này quản lý các quyết định về cấu hình mặc định và nâng cấp hệ thống. Nó bao gồm hai thành phần:

   • Multisig: Sử dụng trong việc quản trị, cho phép yêu cầu từ một tập hợp người được xác định trước khi thực hiện một hành động.
   • Token Governance: Cho phép chủ sở hữu token bỏ phiếu vào các đề xuất cụ thể.

Tóm lại, OP Stack là một hệ thống được chia thành các lớp khác nhau, mỗi lớp đảm nhiệm một phần của quá trình hoạt động của blockchain và đóng góp vào tính hoàn thiện và hiệu quả của hệ thống.

Hệ sinh thái OP Stack có gì?

Các dự án đáng chú ý

Base Network

Dự án quan trọng nhất trong hệ sinh thái OP Stack có lẽ là Base Network, do sàn giao dịch Coinbase xây dựng.

Base Network là một giải pháp layer2 được xây dựng trên OP Stack và được ra mắt vào cuối tháng 2/2023, nhằm mục tiêu cung cấp các dịch vụ tài chính cho đại chúng trong tương lai. Dự án này nhanh chóng thu hút sự chú ý của nhiều dự án và người dùng sau vài tháng ra mắt.

Coinbase đã tuyên bố rằng thông qua việc hợp tác với Base Network, họ hướng đến mục tiêu quyết định đưa hơn một tỷ người vào không gian tiền điện tử, 100 triệu người vào thế giới tài chính phi tập trung (DeFi), và tạo điều kiện cho ít nhất một triệu nhà phát triển tham gia vào thị trường tiền điện tử. Mục tiêu này tưởng chừng tham vọng, nhưng trong ngành đang phát triển với tốc độ nhanh như vậy, nó hoàn toàn có khả năng thực hiện được.

Hiện tại, Base Network đóng vai trò quan trọng trong hệ sinh thái OP Stack của Optimism. Dự kiến, chỉ riêng Base Network có thể mang lại hàng nghìn đô la Mỹ trong thu nhập bổ sung cho kho bạc của Optimism hàng năm.

Magi

Magi là một client dành cho việc thực hiện sự đồng thuận (consensus), hay được gọi là một "Rollups client", được phát triển trên nền tảng OP Stack của Optimism. Dự án này được xây dựng bởi quỹ đầu tư hàng đầu thị trường là a16z. Magi hoạt động bằng cách đồng bộ với bất kỳ chuỗi OP Stack nào thông qua node thực thi và thực hiện vai trò như một client đồng thuận.

Khác với OP-node, một trong số ít các client trên Optimism được viết bằng ngôn ngữ lập trình GO, Magi được viết bằng ngôn ngữ Rust. Bằng cách sử dụng Rust, đội ngũ phát triển của a16z hy vọng rằng Magi sẽ cải thiện tính phi tập trung, tốc độ giao dịch và tăng cường bảo mật cho mạng Optimism.

Theo tuyên bố của a16z, "Magi nhằm mục tiêu trở thành một client được phát triển độc lập, thay thế cho op-node, góp phần tạo ra sự đa dạng trong các client của rollup."

Điều này thể hiện sự cam kết của a16z trong việc phát triển công cụ và cơ sở hạ tầng mạng để nâng cao hiệu suất và tính bảo mật của hệ thống Optimism.

Worldcoin

Vào ngày 11/05/2023, Worldcoin đã thông báo rằng họ sẽ đưa hai sản phẩm của mình, World ID và World App, lên nền tảng OP Stack với mục tiêu tham gia xây dựng Superchain.

Sau khi phát hành token WLD vào ngày 24/07, số lượng giao dịch trên mạng Optimism đã tăng đáng kể, đạt con số 800.000 giao dịch trong một ngày, vượt qua cả Arbitrum.

Dự án Worldcoin là một dự án liên quan đến Decentralized ID (ID phi tập trung) do nhà sáng lập của OpenAI, Sam Altman, khởi xướng. Mục tiêu của dự án là đem công nghệ tiền điện tử đến với tất cả người dùng trên toàn thế giới.

OpBNB

Vào ngày 19/06/2023, BNB Chain đã chính thức ra mắt giải pháp layer2 opBNB, được thiết kế để tương thích với Ethereum Virtual Machine (EVM) và được xây dựng trên nền tảng OP Stack. Đáng chú ý, opBNB không chỉ tăng tốc độ và giảm chi phí của giao dịch, mà còn cải thiện tính bảo mật và khả năng mở rộng cho Binance Smart Chain (BSC).

Mới đây, opBNB đã chuyển sang bản mainnet để sẵn sàng cho nhà phát triển. Điều này đại diện cho một bước tiến quan trọng của opBNB trong việc triển khai.

Combo Network

Combo Network, trước đây được gọi là Cocos-BCX, là một giải pháp Layer2 được hình thành bằng cách kết hợp những điểm mạnh của BNB Chain và Optimism, kết hợp với sự tham gia của NodeReal. Đây là một nền tảng dành cho lĩnh vực game, mang tính thân thiện với các nhà phát triển và cung cấp một loạt giải pháp cho các trò chơi Web3 có hiệu suất cao. 

OP Erigon

OP Erigon là một client thực thi được phát triển như một phiên bản thay thế, hiện đang chỉ tồn tại trên OP Goerli trong mạng thử nghiệm. Được phát hành bởi Test in Prod, một nhóm nằm ngoài OP Labs, điều này làm nổi bật tầm quan trọng của việc hỗ trợ các dự án mã nguồn mở như OP Stack.

Tương tự như các dự án khác trong mạng thử nghiệm, Test in Prod khuyến khích mọi người thử nghiệm OP Erigon và cung cấp phản hồi và thông tin từ trải nghiệm của họ. Mục tiêu của việc này không chỉ để cải thiện sản phẩm, mà còn để chuẩn bị cho việc đưa nó lên mạng chính OP Mainnet trong tương lai gần. Việc ra mắt OP Erigon cũng đã chứng minh rằng sự bền bỉ của Optimism và các chuỗi OP Stack đủ tốt để thu hút sự tham gia của các dự án mới.

Debank

Vào ngày 11/08, DeBank đã giới thiệu phiên bản thử nghiệm của DeBank Chain, dựa trên OP Stack, và có kế hoạch chính thức ra mắt mainnet vào năm sau. Phiên bản thử nghiệm của DeBank Chain đã thay đổi cơ chế đồng thuận, dẫn đến việc giảm đáng kể phí gas.

Các dự án khác

Ngoài 7 dự án nổi bật nêu trên, vẫn còn nhiều dự án đang được xây dựng trên OP Stack như: OPCraft, Kinto, UniDex, Keystone, Zora Network, Loot Chain, Manta Pacific, Mantle Network, Celo, Aevo, Public Goods Network, Lyra Finance và Mode Network.

Erigon, Op Clave, Conduit, Caldera, Chronicle (được xây dựng bởi Lit Protocol) và Magma (được xây dựng bởi UniDex).

Kết luận

OP Stack đang trở thành một phần quan trọng trong hệ thống Ethereum. Mặc dù không phải là hệ sinh thái lớn nhất, nhưng đã có các công ty và cá nhân trong ngành chứng minh qua thời gian rằng họ có khả năng thực hiện thành công các dự án trên nền tảng này. Điều này thể hiện sự tiến bộ và tiềm năng của OP Stack.