Tiềm năng phát triển của 4 Dự án Layer-2 hàng đầu trong tương lai

Ethereum dự kiến ​​sẽ tiến hành nâng cấp Cancun vào quý 4 năm nay, với bản nâng cấp EIP-4844. Nó hứa hẹn giảm phí cho các giải pháp Ethereum Layer-2, đặc biệt là bằng cách sử dụng sharding proto-dank để giảm chi phí liên quan đến Roll-Ups. Do đó, cần xem xét kỹ hơn các giao thức Layer-2 hiện tại.

Trong bài viết này, chúng ta sẽ đánh giá 4 giao thức Layer-2 hàng đầu dựa trên khả năng tồn tại lâu dài và tiềm năng mở rộng trong tương lai. Hiện tại, các giải pháp Layer-2 có vẻ chưa hoàn toàn giải quyết được vấn đề, như đã thấy khi mạng bị tắc nghẽn trong quá trình airdrop Arbitrum.

Do đó, các dự án Layer-2 đang tìm kiếm các giải pháp mới để khắc phục điều này. Sau khi xem xét kỹ lưỡng, chúng ta đã chọn ra 4 giải pháp hàng đầu là Optimism, Arbitrum, zkSync và Polygon. Tất cả đều được thiết kế để đáp ứng hàng tỷ người dùng, chẳng hạn như OP Stack của Optimism, Orbit của Arbitrum, v.v.

Optimism

Optimism là một trong những dẫn đầu trong lĩnh vực Layer-2, với Tài sản Được Giao Dịch (TVL) hiện tại lên tới hơn 1 tỷ đô la. Vào tháng 10 năm 2022, họ đã giới thiệu OP Stack, một kế hoạch chi tiết để phát triển mã nguồn mở dạng Modular, nhằm xây dựng các blockchain Layer-2 khác.

OP Stack giới thiệu khái niệm về Superchains, tức là một tập hợp các blockchain Layer-2 thống nhất, được xây dựng bằng cùng một công nghệ và chia sẻ cùng một thuật toán bảo mật. Điều đáng lưu ý là chúng không phải là Layer-3 mà thực chất là sự kết hợp của nhiều chuỗi Layer-2.

OP Stack của Optimism thực sự có nhiều ưu điểm nổi bật:

• Khả năng mở rộng: OP Stack là một giải pháp modular và mã nguồn mở, cho phép các nhà phát triển sử dụng nó tự do để xây dựng các ứng dụng của riêng họ. Mã nguồn của OP Stack cũng có khả năng thích ứng cao và dễ dàng tích hợp với EIP của Ethereum.

• Sự đơn giản: Optimism chú trọng đến việc giữ mã nguồn đơn giản, vì họ tin rằng mã phức tạp có thể làm cản trở khả năng mở rộng trong tương lai.

• Mức độ quen thuộc: OP Stack được xây dựng trên cùng một kiến trúc và tiêu chuẩn như Ethereum, điều này thu hút các nhà phát triển Ethereum có kinh nghiệm, và họ có thể dễ dàng chuyển đổi sang OP Stack.

Đáng chú ý, Optimism đã cập nhật mạng chính vào ngày 6 tháng 6 năm 2023 để tích hợp sự phát triển của OP Stack. Các cải tiến trong bản cập nhật này cũng rất rõ ràng, bao gồm giảm 77% phí giao dịch, rút ngắn thời gian stake khoảng 70%, cải thiện modular bằng chứng và nâng cao hiệu suất của node.

Hiện tại, nhiều dự án nổi tiếng đã tuyên bố tham gia siêu chuỗi Optimism, chẳng hạn như Base nổi tiếng (L2 do Coinbase ra mắt), BNB Chain, Worldcoin, v.v. Nói tóm lại, Optimism có thể trở thành một chuỗi siêu chuỗi trong tương lai gần. Càng có nhiều siêu chuỗi thì hệ sinh thái của nó sẽ càng mạnh và những chuỗi siêu chuỗi này có thể tương tác với nhau giống như một blockchain duy nhất.

Arbitrum

Arbitrum là một trong những giải pháp Layer-2 lớn nhất hiện tại, với Tài sản Được Giao Dịch (TVL) vượt quá 3 tỷ đô la, và nó có một cách tiếp cận khác biệt về khả năng mở rộng so với Optimism.

Arbitrum đang phát triển nhiều sản phẩm, trong đó có Arbitrum One, Arbitrum Nova, Arbitrum Nitro và Arbitrum Orbit. Hôm nay, chúng ta sẽ tập trung vào Arbitrum Orbit - một giải pháp về khả năng mở rộng được Arbitrum đề xuất.

Arbitrum Orbit là một khung phát triển cho việc tạo và triển khai các Layer-3 (L3) trên mạng chính của Arbitrum. Tên "Orbit" trong bản dịch có ý nghĩa "quỹ đạo", cho thấy L3 được phóng lên như các vệ tinh xung quanh L2. Mỗi L3 tương ứng với một chuỗi ứng dụng (appchain), và mỗi chuỗi này lưu trữ các hợp đồng thông minh để hỗ trợ các ứng dụng phi tập trung cụ thể.

Các Layer-3 (L3) này trong Arbitrum Orbit tận dụng tính bảo mật của Layer-2 (L2) và sử dụng tính bảo mật của Layer-1 (Ethereum), cho phép coi chúng như một tập hợp của L2.

Một điểm đáng chú ý là bất kỳ ai cũng có thể triển khai các Layer-3 trên Arbitrum mà không cần phải xin giấy phép hay phê duyệt chính thức, điều này tạo điều kiện thuận lợi cho sự phát triển và đa dạng hóa của hệ sinh thái.

zkSync

zkSync có thể được xem như một giải pháp trẻ hơn so với Optimism và Arbitrum, và điểm khác biệt chính của nó là không sử dụng các bản tổng hợp (rollup), mà thay vào đó sử dụng các bằng chứng không kiến thức (zero-knowledge proofs).

Mặc dù zkSync vẫn chưa hoạt động 100%, nhưng nó đã trở thành một trong những dự án airdrop phổ biến và hấp dẫn nhất hiện nay, với Tài sản Được Giao Dịch (TVL) đã vượt quá 200 triệu đô la Mỹ. Điều đáng chú ý là zkSync đã huy động được số tiền đáng kinh ngạc lên đến 458 triệu đô la từ hầu hết các công ty VC tiền điện tử lớn, cho thấy sự quan tâm và sự đánh giá cao của cộng đồng đầu tư trong công nghệ này.

Kiến trúc của zkSync nhằm mục đích tích hợp một mạng lưới các hyperchain và nối tất cả các hyperchain này vào một chuỗi cơ sở trung tâm. Hyperchain có thể được coi là tầm nhìn để phát triển Layer-3 (L3) của zkSync, tạo thành một hệ sinh thái rộng lớn bao gồm các blockchain liên kết có thể tùy chỉnh.

Nói chung, tầm nhìn của zkSync là xây dựng một Basechain và trên cơ sở này, một hyperchain có thể được xây dựng để kế thừa tính bảo mật của Basechain. Tất nhiên, giải pháp này cũng được tích hợp chặt chẽ với Arbitrum Orbit mà chúng mình đã đề cập ở trên.

Polygon

Xét về bản thân dự án, Polygon là dự án Layer-2 lâu đời nhất trong 4 dự án so với 3 dự án trên. Nhưng nó chỉ là blockchain được xếp hạng thứ sáu về TVL hiện tại, ngay trước Optimism, hiện ở mức 1,25 tỷ đô la.

Hiện tại, có 4 sản phẩm chính được Polygon phát triển, đó là Polygon PoS sidechain (PoS sidechain), Supernets, zkEVM và Polygon 2.0. Trong số đó, chuỗi bên PoS là sản phẩm chủ lực của họ được sử dụng rộng rãi hiện nay, có khả năng xử lý 2-3 triệu giao dịch mỗi ngày.

Supernets là một giải pháp mà Polygon đã phát triển vào năm ngoái để xây dựng chuỗi ứng dụng (appchain). Tương tự như zkSync, giải pháp được đề xuất của Supernets cho phép phát triển các chuỗi ứng dụng được kết nối với lớp giải quyết Polygon PoS.

Polygon zkEVM, là một giải pháp ZK-rollup tương đương với EVM (Ethereum Virtual Machine), đã thu hút hơn 177.000 địa chỉ duy nhất và xử lý từ 20.000 đến 50.000 giao dịch hàng ngày kể từ khi ra mắt mạng chính vào cuối tháng 3 năm nay, cho thấy sự phổ biến của nó.

Về Polygon 2.0, chúng ta có thể hiểu rằng đó là phiên bản mới nhất với mục tiêu thống nhất tất cả các sản phẩm của Polygon. Polygon 2.0 được khái niệm hóa như một tập đoàn gồm các chuỗi Layer-2 được hỗ trợ bởi công nghệ ZK, và sử dụng giao thức điều phối chuỗi chéo duy nhất để cải thiện tính tương thích và tính hợp nhất trong hệ thống.

Nhìn chung, liên quan đến trạng thái hiện tại của không gian tiền điện tử, đã có 5 dự án lớn (ngoài 4 dự án chúng mình đã chia sẻ hôm nay, còn có Starknet) cung cấp các giải pháp về khả năng mở rộng liên quan đến Ethereum để áp dụng đại trà.

Kết luận

Trên đây là những dự án Layer-2 hàng đầu như Optimism, Arbitrum, zkSync và Polygon đều có tiềm năng lớn để phát triển và hỗ trợ cho việc xây dựng các Layer-3 trong tương lai. Chúng đều có cấu trúc linh hoạt và sáng tạo, giúp cải thiện hiệu suất và giảm chi phí giao dịch trên mạng Ethereum.

Có rất nhiều dự án Layer-2 khác nhau đang phát triển và nổi lên, và cảnh tranh trong lĩnh vực này đang ngày càng sôi động, hứa hẹn đem lại những tiến bộ đáng kể cho hệ sinh thái blockchain.