Zora là gì?
Zora là một nền tảng NFT phi tập trung cho phép nghệ sĩ và những nhà phát triển nội dung tạo ra các bộ sưu tập NFT của riêng mình và mua bán chúng với người dùng khác. Zora tập trung vào những công cụ khác biệt giúp mọi người dễ dàng biến các tác phẩm nghệ thuật, âm nhạc, video, podcast, hoạt hình,... thành NFT.
Đặc biệt, Zora cung cấp công cụ giúp dễ dàng chuyển đổi các tác phẩm nghệ thuật thành NFT mà không mất 1 đồng phí giao thức nào. Zora hiện tại cũng đang hoàn thiện một mạng lưới Layer 2 có tên là Zora Network để giúp người dùng có thể giao dịch nhanh và rẻ hơn so với Ethereum.
Mục tiêu chính của Zora là tăng cường quyền lợi cho nhà sáng tạo và nghệ sĩ thông qua việc cung cấp một cách công bằng để họ nhận được tiền bản quyền xứng đáng từ mỗi bộ sưu tập NFT của mình.
Sản phẩm cốt lõi của Zora
Zora MarketPlace NFT
Zora V3 là NFT Marketplace đã được cải tiến với nhiều tính năng mới đặc biệt là nền tảng đảm bảo việc thanh toán tiền bản quyền cho các nghệ sĩ được xử lý hoàn toàn trên on-chain. Ngoài ra, nền tảng sử dụng một kiến trúc mới cho phép Zora DAO đề xuất và cập nhật các tính năng mới trên nền tảng.
Đội ngũ đặt niềm tin vào một cơ hội lớn trên NFT cũng như đối với các người dùng trung gian thứ 3 họ đã thiết kế phát hành một tính năng mới đó là “Finder Fees” được giới thiệu trong phiên bản Zora V3 dùng để trả hoa hồng cho những người môi giới NFT.
Nếu người dùng giới thiệu ai đó mua NFT thành công, họ sẽ được trả hoa hồng thông qua đường liên kết giới thiệu.
Tính đến thời điểm hiện tại, Zora V3 đã được những thông số ấn tượng
- 20.000 bộ sưu tập NFT được tạo ra.
- 3.600.000 NFT được mint trên Zora V3.
- 1.000.000 người mua NFT.
- 85.972 nhà sáng tạo nội dung và nghệ sĩ tham gia tạo NFT trên Zora V3.
- 350.205.650 triệu USD là số tiền những tác phẩm đã được bán trên thị trường thứ cấp.
Zora Network - Layer 2
Zora Network là một blockchain layer 2 ra mắt vào tháng 6/2023, được phát triển dựa trên công nghệ OP Stack bởi đội ngũ Zora, điều này cũng có nghĩa Zora là một phần của hệ sinh thái Optimism Superchain, chia sẻ doanh thu và quyền quản trị với Hội đồng Optimism (Collective).
Khác với nhiều giải pháp layer 2 tập trung vào DeFi, Zora tập trung vào NFT để phát triển không gian Web3 cho sự sáng tạo tự do của nhà sáng tạo nội dung và nghệ sĩ mà không gặp giới hạn.
Zora Network có khả năng tương thích với EVM, giúp cho giao dịch nhanh hơn, tiết kiệm chi phí hơn và mở rộng quy mô hơn và họ cũng gia nhập 1 trong những thành viên liên minh Super Chain có mối quan hệ sâu sắc với Base Layer 2.
Các số liệu tính tới hôm nay (17/5/2024) của Zora Network đã có những con số vô cùng ấn tượng:
- Tổng số người dùng: hơn 920.000 người
- Số giao dịch đã thực hiện: hơn 38 triệu giao dịch
- Lượng giao dịch hàng ngày: đạt hơn 35 triệu giao dịch
- Phí gas/mỗi giao dịch: 0.0003 USD
Số lượng user active và hoạt động tx trên Zora cạnh tranh rất lớn vượt xa hơn các Layer 2 khác ngoại trừ Base.
Cả 2 nhà Base và Zora đã hợp tác với nhau phát triển mối quan hệ cộng sinh nên thường thấy họ đều ra các chiến dịch thu hút user. Cứ mỗi một user active thì Base hoặc Zora đều cộng 1 tx trên 2 nền tảng.
Zora Network cũng ghi nhận hoạt động tăng trưởng đột biến trên mạng lưới trong tháng này với các chỉ số đều tăng cao hơn các tháng trước đó tới 5 – 10 lần.
Bộ sản phẩm công cụ khác
Ngoài 2 sản phẩm chính là NFT Marketplace và blockchain layer 2, Zora còn phát triển hàng loạt những sản phẩm công cụ hỗ trợ những nhà sáng tạo nội dung, nghệ sĩ, nhà phát triển như
- Nouns Builder: Đây là công cụ giúp nhà sáng tạo nội dung tạo DAO chỉ trong vài phút.
- Create: Đây là nơi hỗ trợ triển khai các NFT collectibles cho các dự án và nghệ sĩ bằng hợp đồng thông minh (smart contract) với chuẩn token ERC-1151 và ERC-721.
- API: Đây là nơi giúp những nhà sáng tạo nội dung lấy dữ liệu từ thị trường NFT và giúp họ theo dõi, phân tích các sự kiện on-chain (giao dịch chuyển NFT, mint,...), dữ liệu bán hàng từ các NFT Marketplace (Zora, OpenSea, LooksRare,…).
- Zora Development Kits (ZDK): Đây là bộ công cụ giúp những nhà sáng tạo nội truy cập API của Zora mà không cần có sự hiểu biết về GraphQL.
- NFT Hooks: Đây là nơi để tương tác và truy xuất dữ liệu với Zora API .
- NFT Rendering: Đây là công cụ để xử lý những thành phần như văn bản, hình ảnh, video và âm thanh hiển thị trên NFT.
Các tính năng nổi bật Zora
Tối ưu phí giao dịch trên on-chain
Theo dữ liệu từ Documents của Zora, tất cả các hoạt động của Zora V3 được thực hiện trên on-chain bao gồm mua, bán và niêm yết NFT. Người dùng có thể kiểm tra các giao dịch này trên blockchain Ethereum.
Zora V3 có điểm khác biệt với những NFT Marketplace khác như OpenSea và Rarible khi phần lớn hoạt động của họ được thực hiện off-chain. Hơn thế nữa, việc sử dụng các hoạt động on-chain của Zora V3 sẽ giúp người dùng tiết kiệm chi phí gas đáng kể khi giao dịch với NFT.
Đồng thời, các hoạt động trên Zora v3 cũng tiết kiệm phí gas đáng kể so với các đối thủ, chỉ đang giao dịch động ở mức 0.0003 USD.
Non-custodial
Zora cho phép “non-custodial listings”, tức là nhà sáng tạo nội dung có thể niêm yết NFT mà không cần phải giao NFT lại cho Zora. Họ vẫn giữ NFT trong ví cá nhân của mình cho đến khi bán thành công, giúp họ kiểm soát hoàn toàn tài sản của mình.
Finder Fee
Finder Fee là một cơ chế tạo động lực cho người dùng và những nhà sáng tạo nội dung tìm kiếm người mua những bộ sưu tập NFT. Cơ chế này có thể được cài đặt khi nhà sáng tạo nội dung niêm yết một NFT lên Zora V3 Marketplace.
Để kiếm hoa hồng từ Finder Fee trên Zora, nhà sáng tạo chỉ cần cung cấp địa chỉ cá nhân khi niêm yết hoặc tạo liên kết giới thiệu cho bộ sưu tập NFT của mình. Người giới thiệu sẽ nhận hoa hồng từ giao thức nếu họ giới thiệu thành công người mua thông qua liên kết đó. Điều này là một động lực mạnh mẽ cho các dự án và doanh nghiệp tích hợp NFT trên Zora.
Tiền bản quyền
Zora tích hợp tiêu chuẩn tiền bản quyền EIP-2981, cho phép thanh toán tiền bản quyền ngay lập tức trên blockchain cho các NFT từ các nền tảng như Art Blocks, Foundation, Manifold và các bộ sưu tập khác giao dịch trên Zora.
Nền tảng cũng cung cấp cơ chế đăng ký bản quyền giúp chủ sở hữu quyết định cơ chế thu phí bản quyền của họ trên Zora Marketplace. Đồng thời, Zora hỗ trợ việc đăng ký bản quyền cho các bộ sưu tập NFT trên các nền tảng khác như OpenSea, Rarible, SuperRare, và nhiều hơn nữa.
Investor/Partner
→ Seed Round → 2 triệu với sự tham gia của Kindred Ventures, Coinbase Ventures.
→ Funding Round 1 → 1/4/2021 → kêu gọi 8 triệu vào ngày 1/4/2021.→ Coinbase Ventures.
→ Funding Round 2 → 50 triệu USD với mức định giá 600 triệu USD và sự tham gia của Haun Ventures, Coinbase Ventures,…
Zora là nền tảng phát triển nghệ thuật và công nghệ nên các sản phẩm tiêu biểu được collab với nền tảng như → DJ RAC, Zora Grammy, TikTok NFT, Party Bird, Punk House, Tokenized Cassette, và FWB.
Đội ngũ phát triển
Jacob Horne (Co-founder): Đồng sáng lập của Zora và đã từng có kinh nghiệm làm việc 3 năm tại Coinbase với vai trò là quản lý sản phẩm (Product Manager).
Tyson Battistella: Đồng sáng lập của Zora và có kinh nghiệm làm việc hơn 4 năm với vai trò là lập trình viên phần mềm tại Coinbase và Telmediq.
Lộ trình phát triển (không công bố)
Tokenomics (chưa ra mắt)
Tiềm năng dự án
Dự án huy động vốn được hơn 50 triệu USD và nhà đầu tư chính là Coinbase Ventures và dự án không chọn con đường phát triển bình thường đơn thuần là sàn giao dịch NFT, Zora đã chọn xây dựng cả một hạ tầng Layer 2 Network từ OP Stack chuyên tập trung vào NFT mang đến cho người dùng một trải nghiệm mới đặc biệt mà trên thị trường hiện nay chưa có đối thủ.
Gia nhập liên minh Super Chain hạ tầng Layer 2, đứng sau đó dự án được hỗ trợ đặc biệt từ Base (Coinbase) và Optimism tiết kiệm được toàn bộ mang đến cho người dùng chi phí chỉ 0.003$ đã thu hút lượng lớn user trên nền tảng. (đã phân tích các chỉ số ở trên).
Khi ra mắt dự án đang trong chu kỳ downtrend và tích lũy nhưng dự án vẫn đạt được những con số ấn tượng. Khả năng cao trong tương lai dự án tiếp tục vượt các chỉ tiêu về những con số ấn tượng như active user, revenue, volume tx.
Việc ra mắt token native của dự án vẫn là một câu hỏi ẩn số? Tuy nhiên cộng đồng vẫn nhiệt tình ủng hộ, trải nghiệm dự án để nhận được một airdrop trong tương lai.
Trải nghiệm dự án và cơ hội airdrop token
Người dùng có thể trải nghiệm dự án (tốn fee) và sử dụng một số sản phẩm để tăng khả năng cơ hội được airdrop trong tương lai như
- Trải nghiệm bridge cầu của Zora [tại đây] ETH → Zora Network → Mua, bán, tạo NFT.
- Theo dõi các chiến dịch Zora collab với các dự án khác kết nối với user bằng những bộ sưu tập NFT (người dùng có thể mint và hold để tăng cơ hội nhận airdrop token native trong tương lai.)