FED là gì?

FED (Federal Reserve System) hay còn gọi là Cục dự trữ Liên bang Hoa Kỳ, là Ngân hàng Trung ương Hoa Kỳ. Tổ chức này được thành lập vào ngày 23/12/1913, trong bối cảnh sự lo ngại về nạn khủng hoảng tài chính và kinh tế sẽ làm ảnh hưởng đến đời sống an sinh xã hội của công dân lẫn cả Hoa Kỳ vào năm 1910. Cục dự trữ Liên bang được ký duyệt bởi Tổng thống Woodrow Wilson nhằm thực hiện chính sách tiền tệ, đảm bảo sự ổn định và an toàn cho nền kinh tế Mỹ.

Các thành phần của FED

FED bao gồm các cơ sở tài chính của chính phủ và tư nhân. Cục dự trữ Liên bang gồm các thành phần chính sau đây:

• Hội đồng Thống đốc gồm 7 thành viên, nhiệm kỳ 14 năm. Những vị trí này được chỉ định bởi Tổng thống Hoa Kỳ và được Thượng viện thông qua. Những cá nhân này sẽ đưa ra các quyết định quan trọng về chính sách tiền tệ của FED.
• Ủy Ban Thị Trường Mở Liên Bang (FOMC). Họ có nhiệm vụ thực hiện các nghiệp vụ thị trường mở liên bang như mua bán trái phiếu chính phủ, giao dịch ngoại hối, v.v
• Ngân hàng của Cục dự trữ Liên bang gồm 12 Ngân hàng Dự trữ Liên bang khu vực. Những ngân hàng này có trụ sở ở các thành phố lớn. Bao gồm Boston, New York, Chicago, Richmond, Philadelphia, St. Louis, Atlanta, Kansas City, Cleveland, Minneapolis, San Francisco và Dallas. 
• Các ngân hàng thành viên 

Vai trò và nhiệm vụ của FED

Vai trò

Cục dự trữ Liên bang là tổ chức hoàn toàn độc lập và không phụ thuộc vào các chính sách của chính phủ Hoa Kỳ. FED là tổ chức duy nhất trên toàn thế giới được phép phát hành USD (Đô la Mỹ). Chính vì vậy FED là cơ quan có vai trò quan trọng trong việc hoạch định và điều chỉnh chính sách tiền tệ của Hoa Kỳ.

Việc điều chỉnh lãi suất thông qua các phiên họp và thay đổi lượng cung tiền qua các nghiệp vụ thị trường mở của Cục dự trữ Liên bang có tác động rất lớn đến tình hình tài chính toàn cầu. FED có vai trò thực hiện những chính sách trên nhằm đảm bảo sự ổn định và phát triển của nền kinh tế Hoa Kỳ.

Nhiệm vụ

• Thực thi chính sách tiền tệ của Chính phủ thông qua giảm tỷ lệ thất nghiệp, đảm bảo ổn định giá cả hàng hóa và ban hành lãi suất phù hợp cho nền kinh tế.
• Đảm bảo sự ổn định tình hình kinh tế, kiểm soát những rủi ro có khả năng xảy ra trên toàn thị trường tài chính Hoa Kỳ.
• Giám sát các tổ chức ngân hàng thành viên nhằm đảm bảo an toàn thanh khoản cho hệ thống tài chính. Quyền lợi về tín dụng của nhân dân cũng được chú trọng bảo vệ.
• Cung cấp các dịch vụ tài chính cho các tổ chức nước ngoài, tổ chức quản lý tài sản trong nước và Chính phủ Mỹ. FED đảm nhận vai trò chi trả trong vận hành hệ thống toàn quốc gia.

Vì sao FED lại có thể gây tác động tới nền kinh tế toàn cầu?

Khi Cục dự trữ Liên bang nhận thấy CPI (Chỉ số giá tiêu dùng) tăng cao, giá cả hàng hóa đang ở mức cao; điều này cho thấy tình trạng lạm phát đang trở nên nghiêm trọng. FED sẽ tiến hành kìm hãm mức tăng giá của hàng hóa nhằm ổn định nền kinh tế. Tổ chức này thực hiện một số điều chỉnh về lãi suất (cụ thể là tăng lãi suất), thắt chặt cung ứng tiền thông qua bán trái phiếu Kho bạc, tăng mức dự trữ của các ngân hàng thành viên.

Khi FED tăng lãi suất, mọi hoạt động cho vay của doanh nghiệp và cá nhân đều sẽ gặp khó khăn. Không những Hoa Kỳ mà toàn cầu đều chịu ảnh hưởng từ việc điều chỉnh chính sách tiền tệ của FED. 

Những ảnh hưởng từ FED đến tài chính toàn cầu

Cục dự trữ Liên bang tăng lãi suất sẽ làm tăng gánh nặng nợ công. Đa phần các quốc gia đều sử dụng USD (Đô la Mỹ) để thanh toán quốc tế (như nợ công), việc tăng lãi suất sẽ làm tỷ giá USD so với đồng nội địa tăng lên; từ đó, quốc gia có khoản nợ phải chịu nợ nhiều hơn. 

Bởi việc tăng lãi suất của Fed đã gây ảnh hưởng tỷ giá các quốc gia khác. Khi đó lợi suất của đồng USD sẽ hấp dẫn nhà đầu tư hơn; việc bán các đồng nội tệ để mua USD diễn ra mạnh mẽ sẽ dẫn đến tỷ giá leo thang. Điều này gây khó khăn cho quá trình nhập khẩu nguyên vật liệu của các quốc gia sản xuất hàng hóa. 

Fed tăng lãi suất cũng khiến các quốc gia khác “rục rịch” tăng lãi suất theo. Một phần vì lo sợ đồng tiền quốc nội sẽ mất giá trị so với USD; đồng thời lo sợ “nhập khẩu” lạm phát.

Khi Cục dự trữ Liên bang tăng lãi suất kéo theo NHTW của các quốc gia khác tăng lãi suất; khi đó các NHTM của các quốc gia cũng sẽ tăng lãi suất cho vay. Việc này ảnh hưởng nghiêm trọng đến doanh nghiệp và cá nhân có nhu cầu sử dụng vốn.

Có thể thấy từ việc phải ổn định tình hình lạm phát ở Hoa Kỳ, FED có thể làm ảnh hưởng đến toàn bộ nền kinh tế. Cụ thể, nhiều doanh nghiệp phải cắt giảm nhân lực dẫn đến thất nghiệp; chi tiêu trở nên khó khăn và nền kinh tế lâm vào suy thoái.

Các công cụ tiền tệ của FED

Mua và bán trái phiếu chính phủ

Khi Cục dự trữ Liên bang thực hiện việc mua vào trái phiếu chính phủ từ các NHTM, lượng tiền của các ngân hàng này sẽ được tăng lên; khi lượng cung tiền dồi dào, lãi suất sẽ giảm và việc cho vay trở nên dễ dàng. Biện pháp này được thực hiện nhằm kích thích nền kinh tế phát triển. 

Ngược lại, khi FED bán các trái phiếu chính phủ cho ngân hàng thành viên, lượng tiền sẽ được rút một phần khỏi nền kinh tế; việc lượng tiền khan hiếm sẽ làm lãi suất tăng và người dân sẽ thắt chặt chi tiêu. Biện pháp này được thực hiện để kìm hãm nền kinh tế lạm phát ở mức cao. 

Quy định tỷ lệ dự trữ bắt buộc

Cục dự trữ Liên bang sẽ quy định mức dự trữ an toàn của các ngân hàng thành viên. Qua đó FED có thể kiểm soát lượng tiền cung ứng ra thị trường. Khi FED quy định mức dự trữ cao, đồng nghĩa là FED đang muốn thắt chặt cung tiền ra nền kinh tế, các ngân hàng thành viên phải tăng lãi suất để đảm bảo kế hoạch lợi nhuận. 

Ngược lại khi FED yêu cầu mức dự trữ thấp, tổ chức này đang muốn lượng tiền lưu thông được tăng lên, lúc này lãi suất sẽ giảm để kích thích nhu cầu vay.

Điều chỉnh lãi suất chiết khấu

Khi các NHTM có nhu cầu vay ngắn hạn, họ sẽ thực hiện vay lãi suất liên ngân hàng hoặc vay từ FED (thường là thấp hơn lãi suất liên ngân hàng). Khi FED tăng lãi suất chiết khấu thì các ngân hàng thành viên sẽ “e dè” việc đi vay; bên cạnh đó họ cũng hạn chế cho vay bên ngoài. Đây là biện pháp áp dụng khi FED muốn thắt chặt cung ứng tiền tệ.

Ngược lại khi Cục dự trữ Liên bang giảm lãi suất chiết khấu, kích thích nhu cầu vay của ngân hàng thành viên. Các ngân hàng lúc này sẽ tích cực cho vay bên ngoài nền kinh tế hoặc đầu tư; bởi nếu có nhu cầu vay ngắn hạn, họ có thể vay từ FED. Đây là biện pháp áp dụng khi Cục dự trữ Liên bang muốn tăng cung ứng tiền ra thị trường.

Tác động của lãi suất FED lên thị trường tiền điện tử

Năm 2022, việc tăng lãi suất và áp dụng chính sách tiền tệ thắt chặt từ các ngân hàng trung ương trên toàn cầu đã trở thành một phần quan trọng của thị trường giảm giá hiện tại. Điều này bởi vì việc tăng lãi suất thường dẫn đến việc bán các tài sản rủi ro như cổ phiếu và tiền điện tử.

Hơn nữa, FED đã đóng góp một phần quan trọng trong việc thay đổi xu hướng nhiều năm liền của lãi suất thấp. Lãi suất đã duy trì ở mức thấp nhằm kích thích hoạt động kinh tế sau khi suy thoái do Covid bắt đầu vào năm 2020. Tuy nhiên, khi lạm phát đạt đến mức cao nhất trong nhiều năm vào năm 2022, Fed quyết định đến lúc phải thay đổi.

Kết quả là, Fed đã tăng lãi suất (hoặc tỷ lệ tiền gửi liên ngân hàng) 7 lần vào năm 2022 và 2 lần trong năm nay (2023). Việc Fed tăng lãi suất được cho là giúp làm giảm lạm phát và làm chậm lại sự quá nóng của nền kinh tế, nhưng tác động của điều này đã ảnh hưởng tiêu cực đến tiền điện tử, khiến giá giảm. Tuy nhiên, Fed chưa đưa ra vị trí chính thức về tiền điện tử ngoài việc cố gắng ngăn ngừa rủi ro tài chính và phát triển CBDC.

Điều gì xảy ra với tiền điện tử khi lãi suất tăng?

Khi lãi suất tăng, nguồn cung tiền sẽ giảm, giảm tỷ lệ cân đối tài khoản của FED và lãi suất cho vay cá nhân và doanh nghiệp sẽ tăng. Khi nguồn cung tiền giảm và giá cả tăng lên, giá trị của các công ty niêm yết sẽ giảm, khiến cho giá cổ phiếu của họ cũng giảm và thu nhập sẽ giảm đối với người dân thông thường. Điều này dẫn đến họ ngừng mua hoặc bán tài sản như cổ phiếu và tiền điện tử để đầu tư vào các khoản đầu tư sinh lời cố định như trái phiếu. Điều này xảy ra vì khi lãi suất tăng, lợi suất hứa hẹn trên trái phiếu của chính phủ cao hơn, dẫn đến các nhà đầu tư chạy vào các tài sản an toàn (risk-off) như trái phiếu.

Vì vậy, khi lãi suất tăng lên, tiền điện tử sẽ gặp tác động tiêu cực, dẫn đến giá cả giảm. Tác động này được thúc đẩy bởi việc hoạt động kinh tế chậm lại, đầu tư và hoạt động kinh doanh giảm đi và bối cảnh kinh tế tổng thể tiêu cực không thích hợp cho tiền điện tử.

Hãy xem điều này như thế nào trên biểu đồ. Dưới đây là biểu đồ giá của lãi suất Mỹ đặt trên đỉnh của giá Bitcoin. Đường màu xanh biểu thị lãi suất, và khi lãi suất giảm vào năm 2020 và duy trì gần 0% cho đến năm 2022, giá Bitcoin đã tăng vọt.

Đây chỉ là một tương quan, tuy nhiên cũng có những yếu tố khác dẫn đến sự tăng giá của Bitcoin. Tuy nhiên, môi trường toàn cầu gần như không có lãi suất trong khoảng thời gian từ năm 2020 đến năm 2022 là một yếu tố đáng kể giúp cho tiền điện tử trở nên phổ biến và giúp giá cổ phiếu đạt mức ATH mới.

Trong khi đó, khi lãi suất (được đánh dấu bằng màu xanh) tăng đột ngột vào năm 2022, điều này đã hoàn toàn tương quan với sự giảm giá của Bitcoin. Do đó, kết luận là các chỉ số kinh tế vĩ mô như lãi suất đã gây ra sự giảm giá của Bitcoin (và tiền điện tử nói chung hơn). Đây là tác động của lãi suất lên tiền điện tử trong môi trường kinh tế hiện tại.

Trong năm 2022, Fed đã tăng lãi suất 7 lần, bắt đầu từ tháng 3. Tuy nhiên, ban đầu tốc độ tăng lãi suất của Fed là nhỏ - 25 bps và 50 bps. Nhưng sau khi các con số lạm phát tiếp tục tăng cao, Fed đã trở nên nặng tay hơn trong việc tăng lãi suất, lên đến bốn lần tăng lãi suất 75 bps liên tiếp. Bốn lần tăng lãi suất cuối cùng này đã làm đảo lộn thị trường tiền mã hóa và chứng khoán, làm giá cả giảm mạnh.

Như bạn có thể thấy trong biểu đồ dưới đây, lần tăng lãi suất đầu tiên 25 bps đã ngừng sự tăng giá của Bitcoin, sau đó làm giảm giá, nhưng không làm cho nó sụt giảm hoàn toàn. Đến tháng 5, Fed bắt đầu đề cập đến việc xem xét tăng lãi suất đáng kể. Ví dụ, 50 bps hoặc thậm chí 75 bps. Điều này khiến cho giá Bitcoin giảm từ khoảng giá 30.000 USD xuống còn dưới 20.000 USD. Từ tháng 7 đến tháng 9, thị trường đã bắt đầu định giá các lần tăng lãi suất 75 bps liên tiếp, vì vậy không có nhiều phản ứng giảm giá tiêu cực đột ngột.

Tổng kết

Nhìn chung, những thông tin về các quyết định của FED cùng những lo lắng về lãi suất có thể luôn là một yếu tố rất quan trọng trong những biến động của thị trường tiền mã hoá. Trong đó, vấn đề lạm phát hiện nay đang là tâm điểm của sự chú ý khi các quyết định của FED sẽ có thể kiểm soát được việc nới lỏng siết chặt dòng tiền đổ vào thị trường.