Charles Dow (Charles Henry Dow, sinh năm 1851 – mất năm 1902) là một nhà báo, biên tập viên tài chính và nhà kinh tế người Mỹ, nổi tiếng nhất là đồng sáng lập Chỉ số Bình quân Công nghiệp Dow Jones (Dow Jones Industrial Average - DJIA) và là người sáng lập tờ The Wall Street Journal – một trong những tờ báo tài chính có ảnh hưởng lớn nhất thế giới. Ông cũng là người đặt nền móng cho lý thuyết phân tích kỹ thuật mang tên Lý thuyết Dow (Dow Theory)

Dow bắt đầu sự nghiệp báo chí tại tờ Springfield Daily Republican rồi sau đó chuyển sang làm việc tại các tờ báo tài chính ở Providence và New York.

Năm 1882, ông đồng sáng lập công ty Dow, Jones & Company cùng với Edward Jones và Charles Bergstresser.

Năm 1889, họ thành lập tờ The Wall Street Journal, hiện nay là một trong những tờ báo tài chính hàng đầu thế giới.

Charles Dow là biên tập viên đầu tiên của tờ báo và viết nhiều bài báo về thị trường chứng khoán, tài chính, và nền kinh tế Mỹ.

Lý thuyết Dow không phải là một hệ thống giao dịch hoàn chỉnh mà là một tập hợp các nguyên tắc và triết lý giúp nhà đầu tư hiểu và phân tích xu hướng thị trường. Charles Dow phát triển những ý tưởng này qua các bài xã luận trong The Wall Street Journal.

Sau khi ông mất, các nhà phân tích như William Hamilton, Robert Rhea, và Richard Russell đã tập hợp lại, phát triển và truyền bá rộng rãi hơn.

Xu hướng Sơ cấp (Xu hướng Chính) là không thể bị thao túng: Rehea tin rằng các xu hướng Trung cấp và Thứ cấp, hay các chuyển động giá trong ngày của thị trường chứng khoán có thể bị thao túng, nhưng ông khẳng định xu hướng Sơ cấp là không thể.

Giá phản ánh tất cả: Đó là bởi vì giá là Kết quả của những hành động Mua/Bán của những người tham gia thị trường dựa trên kiến thức, thông tin và sự kỳ vọng của họ. 

Lý thuyết Dow không phải là Chén thánh: Đây là một chân lý hiển nhiên với mọi mặt trong cuộc sống. Chính vì thế, để đầu tư và đầu cơ thành công, cần những đòi hỏi mọi người cần phải nỗ lực học hỏi và nghiên cứu không ngừng.

Đã có nhiều bài nghiên cứu để kiểm định hiệu quả thực tế của Lý thuyết Dow khi áp dụng vào giao dịch trên thị trường. Dù cho có nhiều người chỉ trích những mặt hạn chế, Lý thuyết Dow được xem như kim chỉ nam và là lý thuyết nền tảng đặt nền móng cho Phân tích Kỹ thuật hiện đại.

1. Thị trường có 3 loại xu hướng

Xu hướng chính (Primary Trend): là xu hướng dài hạn kéo dài từ vài tháng đến vài năm. Đây là xu hướng quan trọng nhất.

Gồm: xu hướng tăng (bull market) và xu hướng giảm (bear market).

Xu hướng phụ (Secondary Trend): là các đợt điều chỉnh ngược hướng với xu hướng chính. Kéo dài vài tuần đến vài tháng.

Ví dụ: một đợt giảm giá ngắn trong xu hướng tăng.

Xu hướng nhỏ (Minor Trend): là các dao động ngắn ngày, thường kéo dài vài ngày đến vài tuần.

Các “nhiễu” trên thị trường mà nhà đầu tư dài hạn thường bỏ qua.

2. Mỗi xu hướng chính có 3 giai đoạn

Trong xu hướng tăng:

• Giai đoạn tích lũy (accumulation): nhà đầu tư thông minh bắt đầu mua vào khi tâm lý thị trường vẫn còn tiêu cực.

• Giai đoạn bùng nổ (public participation): thông tin tốt dần xuất hiện, công chúng bắt đầu tham gia mua.

• Giai đoạn phân phối (distribution): nhà đầu tư chuyên nghiệp bán ra khi thị trường đang hưng phấn.

Trong xu hướng giảm:

• Giai đoạn phân phối (distribution) : các nhà đầu tư lớn bắt đầu bán ra trong khi các nhà đầu tư nhỏ lẻ vẫn lạc quan. 

• Giai đoạn hoảng loạn (panic selling) : công chúng bán tháo ,tin tức xấu dồn dập xuất hiện trên các trang mạng điện tử. 

• Giai đoạn tuyệt vọng (despair ) : giá giảm ít hơn, khối lượng thấp, thị trường kiệt sức - nhưng đây lại là cơ hội cho các nhà đầu tư mua vào tích lũy. 
  

3. Thị trường phản ánh tất cả thông tin

Dow tin rằng mọi thứ đã được phản ánh vào giá: từ dữ liệu kinh tế, lãi suất, lợi nhuận doanh nghiệp cho đến các tin đồn và cảm xúc thị trường. Đây là nền tảng cho phân tích kỹ thuật hiện đại.

4. Chỉ số phải xác nhận lẫn nhau

Charles Dow đã tạo nên 2 chỉ số chứng khoán là chỉ số Trung bình Công Nghiệp (Industrial Average) và chỉ số Trung bình Đường sắt (Railroad Average). Ông tin rằng những cổ phiếu thuộc nhóm ngành Công nghiệp và Đường sắt sẽ thể hiện xu hướng Lợi nhuận và Viễn cảnh của hoạt động ngành Công nghiệp và ngành Đường sắt nói chung trong nền kinh tế. Lợi nhuận và Viễn cảnh của nền Công nghiệp và Đường sắt cần phải gắn liền chặt chẽ với nhau.

Nếu nền Công nghiệp sản xuất ra nhiều hàng hóa, nhưng Ngành đường sắt không vận chuyển những mặt hàng được sản xuất đó đi để tiêu thụ trên khắp đất nước, thì nền kinh tế đang tăng trưởng chậm. Nếu chỉ số Công nghiệp tăng, nhưng chỉ số Đường sắt lại giảm, nó cho thấy rằng những kỳ vọng trên thị trường chứng khoán là bất hợp lý, và xu hướng tăng nếu có cũng không bền. Nếu chỉ số Công nghiệp tăng, và chỉ số Đường sắt cũng tăng, thì kỳ vọng về nền kinh tế cũng như là thị trường chứng khoán tăng trưởng là hoàn toàn hợp lý. Bên cạnh đó, chỉ số Đường sắt còn có thể đóng vai trò như là một “phong vũ biểu” của nền kinh tế Mỹ, bởi nếu nền kinh tế “ăn nên làm ra” thì vận tải sẽ là một trong những ngành tăng trưởng, phất lên đầu tiên.Cả hai phải cùng xác lập xu hướng thì mới xác nhận được xu hướng thị trường thực sự. Ví dụ: nếu DJIA lập đỉnh mới, DJTA cũng nên lập đỉnh mới để xác nhận xu hướng tăng.

5. Khối lượng giao dịch phải xác nhận xu hướng

Mặc dù khối lượng giao dịch không giúp nhà đầu tư xác nhận sự đảo chiều của xu hướng, nhưng nó là yếu tố thứ hai (Bên cạnh “Sự xác nhận”) giúp chúng ta xác nhận xu hướng. 

Nếu giá tăng và đồng thời khối lượng giao dịch cũng gia tăng, nó cho chúng ta thấy thị trường Bò (Bullish Market) đang là chủ đạo. Tương tự, nếu giá giảm và khối lượng giao dịch tăng, nó cho chúng ta thấy thị trường Gấu (Bearish Market) đang là chủ đạo.

Nếu giá tăng, nhưng khối lượng giao dịch thấp, nó cho thấy xu hướng tăng đang yếu đi, và thị trường đang rơi vào tình trạng quá mua. Tương tự, nếu giá giảm, nhưng khối lượng giao dịch thấp, nó cho thấy xu hướng giảm đang yếu đi, và thị trường đang trong tình trạng quá bán.

Giai đoạn cuối của xu hướng tăng thường sẽ là giai đoạn mà khối lượng giao dịch gia tăng rất lớn, trong khi giai đoạn bắt đầu của xu hướng tăng là giai đoạn mà khối lượng giao dịch trầm lắng.

6. Xu hướng tiếp diễn cho đến khi có tín hiệu đảo chiều rõ ràng

Xu hướng được giả định là vẫn tiếp diễn cho đến khi có bằng chứng rõ ràng cho thấy nó đã đảo chiều.

Điều này giúp nhà đầu tư tránh phản ứng sớm với các biến động nhỏ.